24 września 2018 roku
Następnym moim przystankiem podczas mojej zachodniopomorskiej wyprawy był Trzebiatów. W ty miasteczku spędziłem około 2 godzin. Zrobiłem tam zdjęcia dworcom kolejowym – normalnotorowemu oraz wąskotorowemu. Następnie poszedłem w kierunku rynku. Moim zdaniem jest to piękny rynek. Jednak głównym punktem mojego zwiedzania była Baszta Kaszana. Po tym krótkim zwiedzaniu sprawdziłem, jak najszybciej mogłem dostać się do Gościna, małego miasta koło Kołobrzegu.
HISTORIA: W IX wieku znajdował się warowny gród słowiański nad Regą. Na podstawie późniejszych badań stwierdzono, że w ówczesnym czasie, miejscowość stanowiła miejsce kultu Peruna. Pierwsza źródłowa wzmianka o mieście znajduje się w akcie z 1170 roku, w którym książę pomorski Kazimierz I przekazał 11 wsi oraz prawo patronatu nad kościołem w Trzebiatowie, położonych w pobliskich Białobokach norbertanom, przybyłym z Lund w Szwecji. W 1224 roku Trzebiatów stał się oprawą wdowią księżnej Anastazji, żony księcia pomorskiego Bogusława I. Ufundowała ona w mieście kościół św. Mikołaja oraz klasztor norbertanek. W dniu 6 maja 1277 roku książęta oraz opat nadali miastu prawa miejskie. W 1283 roku od księcia Bogusława IV za udział w bitwie pod Stargardem miasto uzyskało prawo do odbijania pieczęci, w czerwonym wosku. Na przełomie XIV i XV wieku Trzebiatów był dużym portem i członkiem Hanzy i stan ten trwał przez najbliższy wiek. W roku 1309 Otton I i Warcisław IV przejęli władzę w Trzebiatowie. Przywileje lokacyjne, a zwłaszcza jeden: do prawa żeglugi na Redze przyczynił się nie tylko do rozwoju miasta, ale też do waśni z pobliskimi Gryficami. Również rywalizacja z Kołobrzegiem nie przyniosła miastu korzyści. Gryfice chcąc mieć wyłączność do prawa żeglugi pisała skargi do papieża, a gdy to nie pomogło gryficzanie uciekali się do napaści na Trzebiatów. Konflikt doprowadził do kilku wojen, które skończyły się dla Trzebiatowa marginalizacją jego znaczenia. Z czasem miasto podupadło będąc tylko ośrodkiem życia lokalnego. Trzebiatów oddalając się od Gryfic w XIV wieku nawiązał szerszą współpracę z coraz prężniej rozwijającym się Kołobrzegiem. W roku 1416 miasto przystąpiło do Związku Hanzetyckiego. W grudniu 1534 roku w kaplicy św. Ducha odbył się sejm stanowy, znany szerzej pod nazwą sejm trzebiatowski. Po sekularyzacji dóbr kościelnych, majątki trzebiatowskich klasztorów przeszły na własność Gryfitów. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1624 i 1627, przez miasto przetaczały się armie obu walczących stron. W roku 1643 wojska carskie zdobyły i kompletnie splądrowały Trzebiatów. Po podpisaniu pokoju westfalskiego w 1648 roku miasto na prawie sto lat znalazło się w granicach Brandenburgii. W XVII wieku miasto nawiedziła fala pożarów. Największe miały miejsce w roku 1631, 1635 oraz 1679. Zniszczyły one miasto prawie doszczętnie. Spalony został m.in. ratusz, dwór książęcy i cegielnię. W podobnym czasie miasto nawiedziła także zaraza. W 1761 roku Trzebiatów zdobyły wojska rosyjskie, które w tym czasie okupowały Pomorze Zachodnie. Po wyzwoleniu stało się pruskim miastem garnizonowym, którym pozostało aż do II wojny światowej. W latach 1750–1790 miasto było własnością księcia wirtemberskiego Fryderyka Eugeniusza. Za sprawą żony jego syna Marii Anny z Czartoryskich, doszło do ożywienia kulturalnego miejscowości. Dawny klasztor norbertanek, od połowy XVI wieku zamek książęcy, został z inicjatywy Czartoryskiej przebudowany w stylu klasycystycznym. W latach 1797–1811 miastem zarządzał gen. Gebhard von Blücher, uczestnik bitwy pod Waterloo. W 1807 roku miasto zostało zdobyte przez wojska napoleońskie. W 1882 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe ze Szczecinem i Kołobrzegiem. I wojna światowa przyniosła ponowny zastój w gospodarce miasta. Początkowy okres II wojny światowej nie miał większego wpływu na życie mieszkańców i funkcjonowanie miasta. Wkrótce do Trzebiatowa przybywały transporty z ewakuowanymi uczniami z Herne i innych ośrodków z Zagłębia Ruhry, zagrożonych alianckimi nalotami. Jesienią 1944 roku pojawili się pierwsi uciekinierzy z Prus Wschodnich. Kolejne kolumny przechodzące przez Trzebiatów w ciągu zimy na przełomie 1944/45 roku przyniosły przerażające wiadomości o postępowaniu Armii Czerwonej z niemiecką ludnością cywilną. W lutym 1945 roku mieszkańcy słyszeli już odległe wybuchy i byli świadomi zbliżającego się frontu, jednak do ostatnich chwil nie mogli opuścić miasta. Ewakuowane zostały jedynie urzędy, partyjni prominenci wraz z rodzinami oraz szpital wojskowy. Rozkaz natychmiastowej ewakuacji ogłoszono dopiero rankiem 4 marca 1945 roku, kiedy to żołnierze radzieccy znajdowali się kilka kilometrów przed Trzebiatowem. Po dwóch miesiącach władza rosyjska w mieście przekazana została w ręce Polaków. W kwietniu 2008 roku Rega wylała, podtapiając część Trzebiatowa.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Baszta Kaszana
- Mury obronne
- Kościół pw. św. Jana
- Kościół Mariacki
- Rynek z ratuszem
- Pałac nad Młynówką
CZY WIESZ, ŻE…
- W Trzebiatowie urodzili się: Fryderyk I Wirtemberski oraz Bartosz Ława.
- W Trzebiatowie co roku odbywa się cykliczna impreza – Święto Kaszy. Według legendy miska gorącej kaszy, upuszczonej niechcący na wrogów czających się w ukryciu, uratowała miasto przed atakiem zwaśnionych z Trzebiatowem gryficzan.
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org