23 września 2023 roku
Dzisiaj będzie o Surażu. Istniało już grodzisko na brzegu Narwi w XII wieku. Suraż pierwotnie był jednym z grodów w ziemi drohickiej. We wrześniu 1390 roku król Władysław Jagiełło przekazał mazowieckiemu księciu Januszowi I Starszemu grody w Surażu, Bielsku, Drohiczynie, Mielniku. Wkrótce jednak zamek został przejęty przez Wielkie Księstwo Litewskie. Na miejscu zniszczonego w 1392 roku przez Krzyżaków grodziska wybudowano pod koniec XV lub XVI wieku zamek z ceglaną basztą na wale od strony miasta, która mieściła archiwum lub więzienie. Zamek został zniszczony w czasach potopu szwedzkiego w połowie XVII wieku. Obecnie jedyną jego pozostałością jest Góra Zamkowa. Dnia 16 września 1445 roku Suraż otrzymał prawa miejskie magdeburskie z nadania Kazimierza Jagiellończyka. W 1569 roku Suraż wraz z województwem podlaskim został włączony do Korony Polskiej, a w 1588 roku ustanowiono w nim sądy ziemskie. W 1590 roku założono tu zbór ariański, który znajdował się pod opieką starosty suraskiego Pawła Orzechowskiego, zbór przestał istnieć w 1612 roku. Suraż był ważnym centrum oporu podczas powstania styczniowego. Już w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku z miasta wyparto Rosjan. Mieszkańcy Suraża pomagali powstańcom m.in. przez dostarczanie białej broni, jednak 13-14 maja 1863 roku oddział powstańców został rozbity przez Rosjan. Po upadku powstania na miasto nałożono kontrybucję i skonfiskowane liczne prywatne grunty mieszkańcom. 15 kwietnia 1865 roku na suraskim rynku powieszono Michała Laskowskiego, jednego z wywiadowców powstańczych. Upadek miasta przyniosła budowa w 1862 roku Kolei Warszawsko-Petersburskiej, która ominęła Suraż. Jednocześnie przyniosło to rozwój sąsiednim Łapom. Miasto zostało niemal całkowicie spalone przez Niemców w 1915 roku. Wtedy też zniszczeniu uległa ostatnia suraska cerkiew.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Grodzisko „Góra królowej Bony” z XII-XV wieku
- Grodzisko wczesnośredniowieczne „Ostrówek” w Zawykach
- Kościół z roku 1873
- Cmentarz katolicki koło kościoła
- Kirkut żydowski z 1865 roku
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org