17 listopada 2020 roku
17 listopada 2020 roku postanowiłem zwiedzić miasta na pograniczu województw wielkopolskiego oraz dolnośląskiego. Pierwsze miasto, które zwiedziłem, był Rawicz. Około godziny siódmej rano dotarłem na miejsce. Przed dworcem oczekiwałem na autobus do Wąsosza, ale ze względu na pandemię, odwołane zostały autobusy relacji Rawicz-Wąsosz. Musiałem zmienić nieco swoje plany – po zwiedzeniu miasta oraz zrobienia zakupów w Żabce, pojechałem do Rydzyny. Pod koniec dnia wróciłem z powrotem do Rawicza z Bojanowa, bo stamtąd miałem bezpośredni pociąg do Gdańska. W Rawiczu byłem jeszcze raz w 2021 roku, kiedy przemierzałem szlak rowerowy z Krotoszyna do Rawicza, zwiedzając przy okazji takie miejscowości jak Kobylin, Krobia czy Miejska Górka.
HISTORIA: Miasto zostało założone w 1638 roku przez Adama Olbrachta Przyjemskiego na terenie jego wsi Sierakowo na tzw. surowym korzeniu. Początek XVIII wieku to „czarny” okres w dziejach Rawicza. Najpierw pożar, który wybuchł w 1701 roku, później wielka wojna północna, która przyniosła okupację szwedzką w latach 1704–1705 i przemarsze wojsk rosyjskich. Kolejne straty przyniósł pobyt wojsk saskich w 1733 roku. Ludność miasta zdziesiątkowała dodatkowo zaraza w latach 1710–1711. Około połowy XVIII wieku miasto zaczęło odradzać się. Ukończona została budowa pałacu, a w latach 1753–1756 powstał okazały ratusz, na którym 1783 roku założono jeden z pierwszych piorunochronów na ziemiach polskich. W wyniku II rozbioru Polski w 1793 roku ziemia rawicka stała się częścią Prus. Wojska pruskie wkroczyły do miasta na początku 1793 roku, zaś 17 października zatrzymał się tu król Fryderyk Wilhelm II. Władze pruskie przystąpiły do organizacji zajętych ziem. Mimo kolejnych kataklizmów – pożarów w 1794 i w 1801 roku, kiedy to spłonęła trzecia część miasta – Rawicz pozostawał drugim po Poznaniu ośrodkiem w Wielkopolsce pod względem liczby mieszkańców. Sytuacja gospodarcza jednak pogarszała się i w 1805 roku Rawicz na skutek zadłużenia przeszedł z rąk prywatnych w ręce państwa pruskiego. W wyniku zainicjowanego przez gen. Jana Henryka Dąbrowskiego zwycięskiego dla Polaków powstania wielkopolskiego 1806 roku oraz traktatu pokojowego w Tylży Rawicz włączony został w 1807 roku do Księstwa Warszawskiego. Kongres wiedeński w 1815 roku włączył miasto do Wielkiego Księstwa Poznańskiego, które stanowić miało część Prus o ograniczonej autonomii. Okres romantyzmu to lata walki ludności polskiej o niepodległość. Wprawdzie powstanie listopadowe, Wiosna Ludów i powstanie styczniowe nie objęły swoim zasięgiem Rawicza, to jednak napływali tu z Królestwa Polacy zaangażowani w walkę narodowowyzwoleńczą. W 1831 i 1832 roku przebywał kilkakrotnie na ziemi rawickiej, goszcząc w Konarzewie, Adam Mickiewicz. W 1863 roku przybył tu przywódca powstania styczniowego, Stefan Bobrowski. Zginął on 12 kwietnia w lesie łaszczyńskim, w sprowokowanym przez przeciwników politycznych pojedynku. Grób Bobrowskiego znajduje się na cmentarzu w Łaszczynie. I wojna światowa przerwała okres rozwoju gospodarczego. Jednocześnie dynamizacji uległ polski ruch niepodległościowy. Wielu polskich rawiczan wzięło udział w powstaniu wielkopolskim. Na ziemi rawickiej znajdowało się jedno z centrów powstania, tutaj też najdłużej trwały zacięte walki. Przywódcą powstania w Rawickiem był Ignacy Busza. Ostatecznie powiat rawicki znalazł się w obrębie państwa polskiego po prawie roku od zakończenia powstania – 17 stycznia 1920 roku. W Rawiczu istniały tu fabryki karmelków, fortepianów i pianin, szczotek i pędzli, wyrobów koszykowych. W mieście uruchomiono pierwszą w Polsce fabrykę papieru falistego i kartonów.26 czerwca 1928 roku przyjechał do Rawicza prezydent Ignacy Mościcki. 1 września 1939 roku wkroczył do Rawicza mały oddział niemiecki. W ratuszu nastąpiło przejęcie władzy przez okupanta i powołanie tymczasowego burmistrza. Jednak wobec nasilającej się strzelaniny, oddział wycofał się. Hitlerowcy zajęli ponownie miasto 5 września 1939 roku. Pierwsze egzekucje na ludności polskiej miały miejsce już w październiku 1939 roku. 22 stycznia 1945 roku niespodziewany atak czołgów 4 armii pancernej 1. Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej zaskoczył Niemców, którzy wycofali się z miasta. Po zakończeniu wojny przystąpiono do usuwania śladów zniszczeń wojennych.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Ratusz
- Kościół neogotycki pw. Chrystusa Króla i Zwiastowania Najświętszej Marii Panny
- Kościół poewangelicki pw. św. Andrzeja Boboli
CZY WIESZ, ŻE…
- Z Rawicza pochodzą m.in. Anita Włodarczyk – lekkoatletka, trzykrotna mistrzyni olimpijska, czterokrotna mistrzyni świata oraz wielokrotna rekordzistka świata, Europy i kraju w rzucie młotem, Karol Świderski – piłkarz; Sebastian Madera – piłkarz.
- W Rawiczu znajduje się jeden z największych zakładów karnych w Polsce.
- W Rawiczu działa klub żużlowy RKS Kolejarz Rawicz.
BIBLIOGRAFIA
- wikipedia.org
- pl