LUBLIN

Autor: Michał Sosnowski Kategoria: lubelskie

13 czerwca 2020 roku

13 czerwca 2020 roku postanowiłem pojechać pierwszy raz na wyprawę do miast Polski podczas pandemii COVID-19. Od 3 miesięcy nie mogłem wyjeżdżać z Gdańska. Potrzebowałem też odpoczynku od pracy w laboratorium oraz pisania mojej pracy magisterskiej. Jechałem autobusem z Gdańska do Lublina około 8 godzin. Podczas podroży był jeden pasażer, który „wyłudzał” co chwila innych pasażerów jedzenie. Na dworcu PKS oczekujący na podroż do dalszych miejscowości województwa lubelskiego pytali się mnie, czy wiem coś na temat autobusów do Zamościa czy Włodawy.  samego rana zwiedzałem centrum Lublina. W końcu mogłem zwiedzić zupełnie inną miejscowość niż Gdańsk. Na rynku lubelskim byłem przez godzinę, a potem pojechałem autobusem na dworzec PKP. Tam wsiadłem do pociągu do Lubartowa. Po powrocie z Lubartowa pojechałem autobusem na cmentarz na ulicę Lipową. Tam szukałem grobu Romualda Lipki – pytałem się mieszkańców, gdzie jest grób. Ludzie byli dla mnie bardzo uprzejmi, pokazali mi drogę na grób, a także opowiadali, że sporo osób było na pogrzebie pana Romualda Lipki. Złożyłem znicz, a także sypnąłem „Ostatnim groszem” na grobie. Z cmentarza udałem się dalej na dworzec PKP, tym razem pojechałem do Świdnika. Po godzinnym pobycie w Świdniku pojechałem na Aleję Lubelską, by coś zjeść i wypić. Przed wyjazdem do Gdańska zrobiłem sobie jeszcze mały spacer po rynku i okolicach zamku.

 

HISTORIA: Początki ośrodka osadniczego sięgają VI w. Istniała wtedy osada na Czwartku, która rozprzestrzeniła się na sąsiednie wzgórza. W okresie wczesnopiastowskim wzniesiono kościół św. Mikołaja oraz drewnianą budowlę obronną na Wzgórzu Zamkowym. Budowla ta w XII wieku stała się ośrodkiem kasztelanii. Lublin należał wtedy do ziemi sandomierskiej, a szerzej – do Małopolski. Pierwsze wzmianki o Lublinie pochodzą z 1198 roku. Miasto lokowano na prawie magdeburskim prawdopodobnie za czasów Bolesława Wstydliwego około 1257 roku, jednak nie zachował się akt lokacyjny.  Nazwa miasta pojawia się w źródłach z 1228 roku, od razu we współczesnej formie. Może ona pochodzić od nazwy osobowej Lubla. Byłaby ona utworzona od staropolskiego imienia Lubomir z dodanym pieszczotliwym przyrostkiem -la.  Udokumentowanej lokacji 15 sierpnia 1317 roku dokonał Władysław Łokietek. W 1341 roku Kazimierz III Wielki odniósł w bitwie pod Lublinem zwycięstwo nad Tatarami. Rok później nadał miastu przywilej regulacyjny, na mocy którego otoczono je murami. 2 lutego 1386 roku na jednym z pierwszych sejmów walnych w Lublinie Jagiełło został wybrany królem Polski.  W 1569 roku w Lublinie zawarto unię lubelską. 19 lipca 1569 roku na sejmie w Lublinie książę pruski Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył hołd lenny Zygmuntowi II Augustowi. Obecny wówczas Jan Kochanowski opisał w utworze Proporzec albo hołd pruski. W 1578 roku miasto wybrano na siedzibę Trybunału Głównego Koronnego. W 1588 roku biskup łucki Bernard Maciejowski ufundował kolegium jezuitów w Lublinie. W I Rzeczypospolitej Lublin był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. W XVI i XVII wieku był głównym ośrodkiem reformacji. Działała tam jedna z ważniejszych gmin braci polskich oraz zbór kalwiński. W 1655 roku Lublin splądrowały wojska rosyjsko-kozackie, a w 1656 roku miasto złupili Szwedzi. W 1703 roku August II nadał miastu przywilej zrównujący je w prawach do Krakowa. W 1792 roku miasto zajęły wojska rosyjskie, kończąc okres krótkotrwałego dobrobytu. Rozbiór Rzeczypospolitej w 1795 roku spowodował, że Lubelszczyzna znalazła się pod zaborem austriackim, jako część Galicji Zachodniej. Lublin stanowił największe po Krakowie miasto w zaborze austriackim. W 1809 roku do miasta wkroczyły oddziały Księstwa Warszawskiego. Zorganizowano tymczasowe władze polskie. Po pokoju w Schönbrunn Lubelszczyzna znalazła się w granicach Księstwa Warszawskiego. Na początku 1810 roku Lublin został stolicą nowo utworzonego departamentu lubelskiego. W 1877 roku w Lublinie zbudowano pierwsze połączenie kolejowe. W nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku utworzono rząd Ludowy Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego. W dniach 24 i 25 kwietnia 1919 roku w mieście doszło do pogromu antyżydowskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Lublin się rozbudowywał. Powstawały fabryki i gmachy użyteczności publicznej, kwitła także lubelska kultura. W lipcu 1939 roku postanowiono, że w razie wybuchu wojny Lublin stanie się tymczasową siedzibą Prezydenta RP. Pierwszy atak lotniczy na miasto nastąpił 2 września rano. 5 września przeniesiono do miasta ministerstwa oraz skarb państwa. Tego samego dnia utworzona została Armia „Lublin”. 9 września Niemcy zbombardowali miasto. W listopadzie 1939 rozpoczęły się masowe represje wobec polskiej inteligencji, nazwane później Sonderaktion Lublin. W lipcu 1944 roku niżsi dowódcy Armii Krajowej podjęli decyzję rozpoczęcia walk w mieście. Radzieckie zajmowanie Lublina rozpoczęło się 23 lipca 1944, a zakończyło 25 lipca 1944 roku. 2 sierpnia Lublin stał się siedzibą Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Od 8 do 24 lipca 1980 roku fala strajków i protestów pracowniczych objęła ponad 150 zakładów pracy na Lubelszczyźnie, z czego 91 w Lublinie. Strajki te są określane mianem Lubelskiego Lipca 1980.

 

CO WARTO ZOBACZYĆ?

  • Stare Miasto
  • Zamek
  • Wieża Trynitarska
  • Państwowe Muzeum na Majdanku
  • Muzeum Wsi Lubelskiej
  • Archikatedra Lubelska
  • Bazylika oo. Dominikanów pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika
  • Baszta Półokrągła
  • Baszta Zamkowa

CZY WIESZ, ŻE…

  • Lublin jest największym polskim miastem na wschód od Wisły.
  • W okresie PRL Fabryka Samochodów Ciężarowych (FSC) produkowała samochody marki FSC Żuk oraz FSC Lublin.
  • W Lublinie urodzili się między innymi: Józef Czechowicz, Urszula, Henryk Wieniawski, Zygmunt Kałużyński, Wincenty Pol, Stanisław Kostka Potocki, Wanda Półtawska, Zbigniew Hołdys, Stanisław Michalkiewicz, Janusz Lewandowski, Tomasz Lengren, Mieczysław Czechowicz, Bohdan Łazuka, Jacek Bąk, Arkadiusz Onyszko, Robert Dados, Jerzy Albin de Tramecourt, Andrzej Czuma, Ryszard Kurowski, Alfred Gauda, Tomasz Celej, Krzysztof Stanowski, Władysław Antoni Żmuda, Jolanta Banak, Artur Zawisza, Konrad Rękas, Henryk Kurowski, Beata Kozidrak, Elżbieta Kruk, Maria Marta Kazimiera Wołowska, Jacek Woroniecki, Krzysztof Cugowski, Jakub Honigsman, Leszek Jezierski, Marcin Nurowski, Piotr Cugowski.
  • Z Lublina pochodzą grupy kabaretowe jak Smile czy Ani Mru-Mru.

 

BIBLIOGRAFIA

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *