2 sierpnia 2019 roku
W Jędrzejowie byłem 2 razy, często kiedy jechałem z Warszawy do Krakowa mijałem tę miejscowość. Pierwszy raz o Jędrzejowie dowiedziałem się z archiwalnych odcinków „Koła fortuny”, w którym grał pan Włodzimierz Piasecki – „wyjadacz teleturniejowy”.
Jędrzejów leży w dawnej ziemi krakowskiej, stanowiącej część historycznej Małopolski. Pomiędzy VII a XII wieku na terenie dzisiejszego Jędrzejowa istniała osada o nazwie Brzeźnica. Pierwsze wzmianki o wsi Brzeźnica pojawiły się w dokumencie fundacyjnym klasztoru cysterskiego wydanym przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janika z 1153 roku. Pismo to ostatecznie zatwierdziło istnienie klasztoru cysterskiego, który został założony w 1149 roku. przez cystersów przybyłych z Morimond w Burgundii. Tę nazwę (Brzeźnica) do dziś zachowała rzeka przepływająca przez miejscowość. Jędrzejów stał się miastem 16 lutego 1271 roku, kiedy to książę Bolesław Wstydliwy nadał prawa miejskie na prawie magdeburskim. W czasie wojny północnej Jędrzejów i Małogoszcz zostały złupione przez wojska szwedzkie Karola XII. 19 lipca 1702 roku pod pobliskim Kliszowem wojska saskie pod dowództwem Augusta II i polskie pod dowództwem Hieronima Lubomirskiego stoczyły bitwę ze Szwedami. Do niedawna można było zwiedzić chatę wiejską i stół, przy którym zasiadać mieli August II, Stanisław Leszczyński i Karol XII. W klasztorze cystersów przez pewien czas mieszkał Tadeusz Kościuszko wraz z wojskiem, przygotowując się do bitwy z Denisowem. Mieszkańcy Jędrzejowa od początku brali udział w powstaniu listopadowym. W styczniu 1863 roku udało się nie dopuścić do branki. Odbijanie spisowych odbyło się jeszcze w innych punktach regionu, m.in. w Wodzisławiu. 3 marca 1915 roku do Jędrzejowa przybył Józef Piłsudski razem z I Brygadą. Marszałek bywał gościem w domu Przypkowskich, których potomkowie do dziś są kustoszami Muzeum im. Przypkowskich. Pobyt Józefa Piłsudskiego w Jędrzejowie upamiętnia marmurowa tablica, wmurowana na fasadzie muzeum. Tablicę tę kazali usunąć w czasie okupacji Niemcy, przetrwała ona zamurowana pod tynkiem do 1981 roku. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku miasto zbytnio nie ucierpiało, ale ofiary wśród ludności były dość poważne. Niemcy wymordowali około 3000 mieszkańców, w tym całą ludność żydowską. W 1945 roku w ramach ofensywy styczniowej wojska Armii Czerwonej dotarły do Jędrzejowa, i przy nieznacznym oporze oddziałów niemieckich 14 stycznia 1945 roku przerwały trwającą od 1939 okupację niemiecką.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Muzeum im. Przypkowskich
- Muzeum Zegarów
- Stacja kolei wąskotorowej
- Archiopactwo Cystersów
CZY WIESZ, ŻE…
- W Jędrzejowie urodzili się m.in. Magdalena Waligórska-Lisiecka – aktorka, Rafał Grzyb – piłkarz czy Jakub białek – dziennikarz w weszło.com
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org