18 grudnia 2021 r.
W połowie grudnia ubiegłego roku pojechałem na Dolny Śląsk, żeby zwiedzić Legnicę oraz okolice. W Legnicy zostawiłem rzeczy w hotelu i z samego rana pojechałem pociągiem do Jawora. Najpierw poszedłem w kierunku Kościoła Pokoju, który ranem był zamknięty. Następnie udałem się na cmentarz Armii Czerwonej znajdujący się obok Kościoła. Dalszym punktem wyprawy był rynek, który już był udekorowany w świąteczne ozdoby. Krążyłem wokół miasta, żeby znaleźć zamek. W tym czasie przedzwoniłem do hotelu, żeby uregulować zaległą opłatę za hotel oraz wstąpiłem do sklepu z pamiątkami. Nabyłem pocztówkę oraz dostałem kilka folderów na temat powiatu jaworskiego. Po dwóch godzinach spędzonych w Jaworze pojechałem autobusem do Legnicy.
HISTORIA: Polska nazwa miejscowości pochodzi od nazwy drzewa jawor. W wykazie “Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung” znaczenie nazwy grodu podawane jest jako Ahornstadt (pol. miasto jaworów). Osadnictwo na tym terenie sięga czasów neolitu ok. 5000 lat p.n.e. Jawor był centralnym grodem słowiańskiego plemienia Trzebowian. W 1203 roku gród ten spłonął, zniszczony został słowiański ośrodek kultu. Według legendy w okolicy dzisiejszego miasta, w Borku urodził się polski fizyk, matematyk i filozof Witelon. W 1242 roku po raz pierwszy w dokumencie wydanym przez kancelarię księcia Bolesława II Rogatki wymieniono nazwę miejscowości. Nieznana jest dokładna dat uzyskania praw miejskich ze względu na brak zachowanego aktu lokacyjnego. W 1274 roku Jawor stał się stolicą Księstwa jaworskiego. W skład Księstwa należały jeszcze: Bolków, Kamienna Góra, Lubawka, Lwówek Śląski i Świerzawa. Po śmierci księcia Bolka I Surowego powstały trzy dzielnice. Do 1392 roku Jawor wchodził w skład samodzielnego księstwa piastowskiego. W 1368 roku władzę w Księstwie świdnicko-jaworskim przejęła Agnieszka Habsburska i dopiero po jej śmierci w 1392 roku Jawor stał się czeskim miastem. Na początku XVI wieku Jawor stał się głównym ośrodkiem tkactwa lnu na Dolnym Śląsku. W 1516 roku odbyło się powstanie ludowe przeciwko patrycjatowi, a od 1526 roku nastąpił rozwój ruchów luterańskich. W 1580 roku spłonęła znaczna część miasta, natomiast kolejne zniszczenia przyniosła wojna trzydziestoletnia. W 1648 roku stacjonujący w Jaworze niewielki garnizon szwedzki ograbił mieszkańców z dóbr, a także podpalił gród. W wyniku wojen śląskich w latach 1740-1763 władzę w miasteczku przejęły władze pruskie. W latach 1856–1902 powstała linia kolejowa do Legnicy oraz Jaworzyny Śląskiej. W 1849 roku powstała w Jaworze Loża Masońska św. Marcina pod Trzema Złotymi Kłosami. W 1945 roku Jawor stał się polskim miastem. Do dnia dzisiejszego przetrwało dużo zabytków związanych z dziejami miasta.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
• Ewangelicki Kościół Pokoju – wybudowano go w latach 1654-1655. Jest jednym z trzech Kościołów Pokoju wybudowanych po wojnie trzydziestoletniej i jednym z dwóch zachowanych do dziś. W 2001 roku Świątynia ta została wpisana do Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Szczegółowo o tym obiekcie poświęcono osobny artykuł.
• Kościół pw. św. Marcina – powstał w XIII wieku. Do najwcześniejszych powstałych elementów wystroju kościoła należą: figura św. Marcina z XIV wieku, płyta epitafijna ze sceną Ukrzyżowania z 1362 roku, figura Madonny z Dzieciątkiem z XV wieku oraz figura Matki Boskiej Bolesnej z XVI wieku. O tym Kościele także poświecono oddzielny artykuł.
• Ratusz – wybudowano go w połowie XIV wieku. Z pierwotnego planu obecnie zachowała się tylko gotycka wieża.
• Zamek Piastowski – powstał w XII wieku. Od końca XIV wieku do 1741 roku władzę w tej warowni sprawował Fryderyk II Wielki. Po II wojnie światowej w zamku mieściło się więzienie.
CZY WIESZ, ŻE…
• Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku w Jaworze organizuje się święta Chleba i Piernika. Stąd dewiza Jawora to „Miasto Pokoju, Miasto Chleba”.
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org