6 lutego 2018 roku
Kilkanaście minut po wyjeździe z Aleksandrowa Kujawskiego dotarłem do Ciechocinka. W lutym miasteczko wydawało się puste. Po raz pierwszy w Ciechocinku byłem na wycieczce szkolnej w 2001 roku. W Ciechocinku byłem pół roku wcześniej przed przyjazdem w lipcu 2017 roku, tam było dużo turystów, kuracjuszy, były koncerty w parku zdrojowym. Przeszedłem się obok tężni solankowym, następnie skierowałem się do amfiteatru. Swoją wyprawę kończyłem, zwiedzając nieczynny dworzec kolejowy. Obok dworca znajdował się przystanek PKS, na którym wsiadłem do autobusu w kierunku Aleksandrowa Kujawskiego.
HISTORIA: Na obszarze dzisiejszego Ciechocinka istniała niegdyś osada i gród kasztelański Słońsk, po raz pierwszy wymieniony w falsyfikacie mogileńskim z 1065 roku. Książę Konrad I mazowiecki utrzymywał w Słońsku warzelnie soli. Przypuszcza się, że duże powodzie w XIII wieku, które niszczyły nisko położone części Płocka i Torunia przyczyniły się do zniszczenia Słońska. Ciechocinek miał wielu właścicieli: w XIV wieku Przedpełk ze Służewa herbu Pomian; po jego śmierci Oporowscy herbu Sulima, od 1489 do 1550 roku Siemikowscy herbu Oksza; od 1550 do ok. 1580 roku Sobiesierscy herbu Poraj; od około 1580 roku Służewscy ze Służewa herbu Sulima; po śmierci Jana Służewskiego, wojewody brzesko-kujawskiego – Potuliccy herbu Grzymała, a od około 1639 do 1810 roku – Niemojewscy herbu Rola. Po I rozbiorze, kiedy Austria zagarnęła żupy solne w Wieliczce i Bochni, podjęto poszukiwania nadających się do eksploatacji źródeł solanki i największe odkryto właśnie w Ciechocinku. Na mocy „ustawy solnej” z 5 marca 1791 roku zamierzano wybudować warzelnię soli, lecz późniejsze burzliwe wydarzenia nie sprzyjały realizacji projektu. W latach 1807–1815 był w departamencie bydgoskim Księstwa Warszawskiego, a później na mocy Ustawy Konstytucyjnej Królestwa Polskiego z 27 czerwca 1815 roku został włączony do województwa mazowieckiego Królestwa Polskiego. Zgodnie z treścią ukazu cara Mikołaja I z 10 października 1827 roku Skarb Królestwa wykupił od Józefa Zawadzkiego dobra ciechocińskie. Stało się tak dzięki intensywnym staraniom Stanisława Staszica i Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. W latach 1824-1829 wybudowano tężnie I i II, tężnia nr III powstała w 1859, które zaprojektował sprowadzony z Saksonii prof. Jakub Graff, natomiast w 1830 roku ukończono budowę warzelni. Wybuch powstania listopadowego przeszkodził w uruchomieniu warzelni. Dostępność do uzdrowiska wzrosła po uzyskaniu w 1867 roku połączenia kolejowego. W związku z ułatwioną od tamtego czasu komunikacją Ciechocinek nazywano niekiedy „przedmieściem Warszawy”. Pod koniec XIX wieku Ciechocinek był największym uzdrowiskiem w Królestwie i jednym z najmodniejszych na ziemiach polskich. We wrześniu 1915 roku Ciechocinek został zajęty przez wojska niemieckie i austriackie. 11 listopada 1916 roku reskryptem szefa administracji Generał-Gubernatorstwa nadano zaś osadzie prawa miejskie. Miasto przybrało charakter wojskowego uzdrowiska i szpitala polowego. 4 lutego 1919 roku dekret Rządu Polskiego „O zarządzie miejskim” potwierdził prawa miejskie dla Ciechocinka. 12 września 1939 roku miasto zostało zajęte przez brygadę „Netze” Wehrmachtu pod dowództwem generała majora Eccarta Freiherra von Gablenza, wspomagane przez oddziały operacyjne służby bezpieczeństwa Einsatzkommando I z Einsatzgruppe III. Tego samego dnia doszło w mieście do pierwszych aresztowań i zabójstw.– podległy dowódcy na powiat SS-Sturmbannführerowi Leo Ostuf Patinie. 22 grudnia 1939 roku zmieniono nazwę miasta na Hermannsbad i uczyniono stolicą powiatu z władzami powiatowymi rezydującymi w Aleksandrowie Kujawskim. 1 czerwca 1940 roku rozpoczął się pierwszy sezon kuracyjny w Hermannsbad – z zabiegów mogli korzystać wyłącznie obywatele niemieccy. Na przełomie 1940 i 1941 roku powstał rejon ZWZ-AK Ciechocinek, krypt. „Cerelis”, „N-0-115”. Od 1941 działały Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy oraz Szare Szeregi. W 1942 roku zorganizowano Wojskową Służbę Kobiet. Zamieszkałych w Ciechocinku ok. 700 Żydów, Niemcy zamknęli w getcie, część z nich wysiedlili w 1940 roku do Generalnego Gubernatorstwa, a pozostałych wymordowali w obozie zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Wraz z postępującymi klęskami wojsk niemieckich miasto z uzdrowiska przemieniało się w wojskowy szpital, a okres niemieckiej ewakuacji przypłaciło dewastacją i grabieżą mienia. Niemcy opuścili Ciechocinek między 18 a 20 stycznia 1945 roku. 19 stycznia podpalili magazyny żywnościowe w warzelni soli, dworcu kolejowym, budynku przy dworcu oraz Łazienki nr 2, „Świteziankę” i „Warszawiankę”. Miasto zostało zdobyte 23 stycznia 1945 roku przez oddziały 125 korpusu armijnego 47 armii I Frontu Białoruskiego. W zdobyciu Ciechocinka brała również udział 3 dywizja piechoty im. Romualda Traugutta. Pierwszy powojenny sezon kuracyjny rozpoczął się 20 maja 1945 roku.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
• Park Zdrojowy
• Tężnie solankowe
• dawne „Casino Europa”
• Dworek Prezydenta RP
• Teatr Letni
• Muszla koncertowa
CZY WIESZ, ŻE…
• Co roku odbywa się Międzynarodowy Festiwal Piosenki i Kultury Romów w Ciechocinku.
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org