21 kwietnia 2018 roku, 23 września 2023 roku
Wracając z powrotem do Działdowa, zaraz za Supraślem nasz samochód zaczął się psuć. Dopiero w okolicach Choroszczy z samochodu wydobywał się dym i musieliśmy zjechać na stację benzynową. Pomógł nam strażak, który zainteresował się tą akcją. W okolicach Choroszczy czekaliśmy na pomoc drogą, a że była sobota i popołudnie, to spędziliśmy 3 godziny na pomoc drogową. Zawieźli nasze auto na lawecie i nas prosto do Działdowa.
HISTORIA: Choroszcz jest jednym z najstarszych w regionie osiedli miejskich. Wojny z XII i XIII wieku na pograniczu polsko – jaćwiesko – ruskim nie wyludniły zupełnie puszcz. W końcu XV wieku Choroszcz z włością stała się własnością bojara z Kijowszczyzny, wojewody Iwana Chodkiewicza. Jego syn Aleksander gospodarzył w swych włościach z rozmachem, karczując puszczę, budując młyny, folusze, osadzając osadników z Rusi i Mazowsza. Z czasem w dobrach Chodkiewiczów powstały Ruszczany, Zastawie, Sienkiewicze, Barszczewo, Jeroniki, Żółtki, młyny młynarzy Dzikich w miejscowości Dzikie. W 1506 roku Aleksander nadał Choroszcz z włością klasztorowi w Supraślu. Mnisi wznieśli tu cerkiew i otaczali opieką duszpasterską ludność wiary greckiej. W 1533 Choroszcz powróciła do Chodkiewiczów. Dzięki staraniom Aleksandra w 1507 roku Choroszcz otrzymała od króla Zygmunta I prawa miejskie z obowiązkiem dostarczania drużyny zbrojnej na wypadek wojny. Wiek XVII zapisał się tragicznie w historii kraju – wojny, epidemie i pożary nie ominęły Choroszczy. Pożar w 1683 roku doszczętnie zniszczył miasto – spłonęło 600 domów, klasztor, kościół i cerkiew. W 1703 roku Choroszcz wraz z przyległymi wsiami została odkupiona przez Stefana Mikołaja Branickiego z rąk generała Jerzego Mniszcha. Do upadku miasta przyczynił się kolejny pożar w 1707 roku. W 1709 roku dobra choroskie przeszły na własność hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego. Miejscowość ta była na tyle urokliwa, że hetman przez wiele lat z nakładem ogromnych kosztów budował letnią rezydencję. Po śmierci hetmana dobra choroskie z majątkiem Rogowo otrzymała w dożywocie księżna Izabella Branicka. Po III rozbiorze znalazła się w zaborze pruskim, a po pokoju w Tylży w 1807 roku weszła do zaboru rosyjskiego. Po śmierci księżnej Branickiej dobra choroskie w części nabyła rodzina Komarów, a część włączono do posiadłości Potockich, którzy wkrótce sprzedali je Tadeuszowi Mostowskiemu. Po powstaniu styczniowym w murach klasztoru znalazła się rosyjska szkoła, zamieszkiwał tu także proboszcz parafii prawosławnej. W 1865 roku rozebrano drewnianą cerkiew, nową wyświęcono w 1878 roku. Lata międzywojenne to nowy etap w historii miasta. Dzięki inicjatywie dr Zygmunta Brodowicza na terenie byłej fabryki utworzony został w 1930 roku szpital psychiatryczny. W czasie okupacji radzieckiej w latach 1939–1941 wywieziono część pacjentów szpitala w głąb Rosji. W 1941 roku Choroszcz zajęli Niemcy, którzy w pobliskim lesie w Nowosiółkach rozstrzelali chorych i ułomnych. Ludność żydowska miasta została przesiedlona do getta w Białymstoku, skąd w listopadzie 1943 roku została wysłana do komór gazowych w Treblince. Lata powojenne przyniosły Choroszczy odbudowę letniej rezydencji Branickich, w której znajduje się obecnie Muzeum Wnętrz Pałacowych.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Pałac Branickich
- Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana
- Cerkiew Opieki Matki Bożej
- Rynek
- Zespół Fabryki Sukna i Kortów Augusta Moesa
BIBLIOGRAFIA
- pl.wikipedia.org