9 lipca 2023 r.
Dziś przedstawię krótką historię miasteczka położonego na południe od Włocławka. Kiedyś Kowal był siedzibą powiatu kowalskiego, obecnie to jedno z kilku miast powiatu włocławskiego.
HISTORIA: Początki istnienia Kowala sięgają początku XII wieku. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od warownego grodu zwanego Kowale, wokół którego była rzemieślnicza osada kowali. Pierwsza wzmianka o Kowalu datowana jest na 20 stycznia 1185 roku, gdy książę mazowiecki Leszek, syn Bolesława Kędzierzawego, nadał kanonikom włocławskim kościół i osadę Kowale. Data uzyskania praw miejskich przez Kowal nie jest znana. Wiadomym jest, że stać się to miało przed 1370 rokiem. 30 kwietnia 1310 roku w Kowalu urodził się Kazimierz Wielki. Podczas dwukrotnych najazdów Krzyżaków w 1327 i 1331 roku gród i okolice zostały splądrowane, a później zburzony zamek oraz spalona część miasta. W wyniku postanowień pokoju kaliskiego w 1343 roku Kowal powrócił do Polski. Z inicjatywy Kazimierza Wielkiego gród odbudowano i wzmocniono zamek, co spowodowało nadanie znaczącemu już na Kujawach grodowi w 1339 roku praw miejskich na prawie magdeburskim. W 1387 roku na kilka lat zamek przeszedł we władanie Abrahama Sochy – wojewody płockiego. Ponowną lokację miasta na prawie chełmińskim ustanowił król Zygmunt I Stary w 1519 roku, co łączyło się z przywilejami jarmarków. W wyniku przemarszu wojsk, w czasie potopu szwedzkiego w latach 1655–1660, walk Stefana Czarnieckiego o wyzwolenie Kujaw i Mazowsza, działań militarnych prowadzonych w czasie wojny północnej w latach 1700–1721 oraz panującej w tym czasie zarazy liczba domów i mieszkańców Kowala zmniejszyła się prawie o połowę. Po zakończeniu wojny szwedzkiej w drugiej połowie XVII w. w mieście pozostało jedynie ok. 30 domów. W 1771 roku ziemie kujawsko-brzeskie zostały opanowane przez konfederatów barskich, która miała poparcie miejscowej szlachty, przede wszystkim rodzin Kretkowskich, Głębockich i Szadokierskich. Traktat petersburski z początku 1793 roku, w wyniku którego nastąpił II rozbiór Polski, spowodował, że w zaborze pruskim znalazły się Kujaw i część ziemi dobrzyńskiej. Po 1815 roku miasto dostało się pod zabór rosyjski. Z mapy miasta zniknął królewski zamek, kościoły św. Mikołaja, św. Fabiana i Sebastiana oraz św. Ducha i kilka innych budowli. W 1867 roku Kowal został pozbawiony praw miejskich oraz siedziby władz powiatowych. Prawa miejskie Kowal odzyskał dopiero w 1919 roku. Wojska niemieckie wkroczyły do miasta 13 września 1939 roku. Miasto, podobnie jak i całe Kujawy, zostało włączone do Rzeszy. Od pierwszych dni utraty niepodległości nastąpiła germanizacja oraz eksterminacja ludności, szczególnie osób pochodzenia żydowskiego. Z Kowala wywieziono i zabito lub osadzono w obozach koncentracyjnych około 1500 Żydów. 19 stycznia 1945 roku czołgiści I Frontu Białoruskiego bez większego oporu dotarli do Kowala od strony Warszawy. Z tego okresu na miejscowym parafialnym cmentarzu są zbiorowe mogiły zabitych żołnierzy sowieckich i polskich.
CO WARTO ZOBACZYĆ?
- Rynek
- Kościół parafialny św. Urszuli
CZY WIESZ, ŻE…
- W Kowalu urodzili się Jan Nowicki – aktor teatralny i telewizyjny oraz Kazimierz III Wielki.
BIBLIOTEKA
- pl.wikipedia.org