SZAMOTUŁY

28 listopada 2021 roku

28 listopada 2021 roku pojechałem na wyprawę z moim rowerem po raz trzeci w 2021 roku. W tym dniu zwiedziłem cztery miasta powiatu szamotulskiego – Szamotuły, Ostroróg, Obrzycko, Wronki.  Pojechałem najpierw pociągiem TLK do Poznania, a stamtąd pociągiem REGIO do Szamotuł. W samym miasteczku wsiadłem rowerem i zwiedziłem miasto. W Szamotułach spędziłem około godziny, a potem pojechałem rowerem do Ostrorogu.

 

HISTORIA:  Najstarsze ślady szamotulskiej osady sięgają XI wieku. W odległości 2,5 kilometra od dzisiejszego rynku na północ znajdowała się osada Szamotulskich herbu Nałęcz. Z kolei najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1231 roku, a przed 1257 rokiem Przemysł I – książę wielkopolski nadał osadzie prawo do odbywania targów. Prawo to potwierdził w 1284 roku Przemysł II, książę wielkopolski, a później król Polski.  Na południe od osady Szamotulskich powstała nowa osada, która w 1284 roku od Przemysła II uzyskała prawo odbywania targów. Prawdopodobnie 1292 roku w osadzie tej wzniesiono drewniany kościół pod wezwaniem św. Stanisława. Po powstaniu nowej osady, starą zaczęto nazywać Starymi Szamotułami. Prawdopodobnie ta osada, w 1383 roku uległa zniszczeniu w wojnie domowej pomiędzy Nałęczami i Grzymalitami. Starej osadzie nie przywrócono dawnej świetności, a na początku XIX wieku ostatecznie zniknęła z map. W źródłach nie zachował się przywilej nadania Szamotułom praw miejskich. Być może prawa miejskie zostały nadane przez któregoś z książąt wielkopolski (w latach 1364–1368) lub też za czasów Ludwika Węgierskiego (w latach 1373–1382). Pierwsza wzmianka o mieście Szamotuły pochodzi jednak z 1383 roku, choć już nadaniem targów w 1284 roku należy uważać za namiastkę przyznania praw miejskich. W 1420 roku król Władysław Jagieło ponowił prawa miejskie Szamotuł, a król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził je w 1450 roku i 1455 roku.  Położenie miasta na ważnej trasie handlowej ze Szczecina do Poznania wpływało na systematyczny rozwój miasta, które stało się istotnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Podczas II rozbioru Polski Szamotuły włączono do Prus.  Od 1807 roku miasto należało do Księstwa Warszawskiego, a od 1815 roku do Wielkiego Księstwa Poznańskiego. W 1848 roku oddano do użytku linię kolejową Poznań – Szczecin przez Krzyż, Wronki i Szamotuły.  W 1906 roku wybuch strajk dzieci w szkołach. Z kolei w 1908 roku dzieci gromadziły się na tajnych zebraniach w związku z ustawą kagańcową zabraniającą używać języka polskiego na zebraniach.  Szamotulanie aktywnie uczestniczyli w powstaniu wielkopolskim. 28 grudnia 1918 roku miasto mieszkańcy sami odbili miasto z niemieckich rąk. Ponadto szamotulanie uczestniczyli w odbiciu poligonu w Biedrusku, jak również wyzwoleniu Sierakowa, Czarnkowa oraz Wronek. 7 września 1939 roku wojska niemieckie zajęły miasto. W latach 1939–1941 polska ludność została niemal całkowicie wysiedlona z miejscowości w ramach czystek etnicznych w czasie tworzenia przez Niemców Kraju Warty. W zamian osiedlano Niemców w ramach akcji Heim ins Reich.  Okupacja trwała do 27 stycznia 1945 roku.

 

CO WARTO ZOBACZYĆ?

  • Zamek Górków
  • Baszta Halszki
  • Bazylika kolegiacka pod wezwaniem Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa

 

BIBLIOGRAFIA

  • wikipedia.org